Mija 9 lat od wyburzenia szybu "Żeromski" KWK Andaluzja. Był najstarszym szybem kopalni

Kopalnia Węgla Kamiennego „Andaluzja”

Budowa Kopalni Węgla Kamiennego „Andaluzja” rozpoczęła się w roku 1908. Zakład powstał ww wyniku połącznie ze sobą czterech pól górniczych: Andalusien, Rest Phoenix, Rest Oppurg oraz Kronprinzess, znajdujących się w Brzozowicach-Kamieniu. Właścicielem połączonego pola górniczego był książę Gwidon Henckel von Donnersmarck, który w styczniu 1908 roku, odsprzedał teren spółce Schlesische Aktien-Gesellschaft für Bergbau und Zinkhüttenbetrieb i to ona podjęła prace nad budową kopalni.

Budowę pierwszego szybu kopalni, noszącego nazwę „Żeromski”, rozpoczęto w roku 1908, jednak w lipcu kolejnego roku, nagły wypływ kurzawki zalał wszystkie znajdujące się tam urządzenia. Wskutek wypadku doszło do opóźnień w pracach, które ponownie podjęto dopiero w sierpniu 1910 roku. Jednocześnie prowadzono prace górnicze przy drugim szybie o nazwie „Sienkiewicz”, który służyć miał jako szyb wdechowy do kopalni. Obydwa szyby zgłębione zostały do poziomu 334 m.

Wydobycie węgla w Kopalni „Andaluzja” rozpoczęto w 1912 roku, wydobycie w pierwszym roku funkcjonowania kopalni wyniosło 14 tys. 594 tony węgla. Od tego roku odnotowywano stopniowy wzrost produkcji węgla. I tak na przykład w roku 1922 wydobycie w kopalni wyniosło ponad 391 tysięcy ton węgla, a w roku 1938 przekroczyło ono 495 tysięcy ton.

Podczas II wojny światowej wielu pracowników, szczególnie tych, którzy walczyli w powstaniach śląskich, trafiło do obozów koncentracyjnych. Pod koniec wojny powstał komitet kopalniany, którego zadaniem było niedopuszczenie do zniszczenia kopalni. Dzięki niemu już miesiąc po wyzwoleniu można było rozpocząć dalsze fedrowanie.

Powojenne lata kryzysu

W pierwszym powojennym okresie eksploatowano węgiel z pokładów grubych, czystych i położonych najbliżej szybów wydobywczych. Wkrótce jednak zaszła konieczność wydobywania pokładów w partiach bardziej oddalonych od centrum kopalni oraz w filarach ochronnych i filarach bezpieczeństwa. Sposobem na wydobycie węgla z filarów ochronnych było zastosowanie podsadzki hydraulicznej do wypełniania pustek poeksploatacyjnych. W latach 1948–1970 wybudowane zostało specjalne urządzenie podsadzkowe składające się ze zbiornika podsadzkowego z mostem wyładowczym, budynku zmywczego, zbiornika wody popodsadzkowej, lejów i trzech rurociągów podsadzkowych w szybie Żeromski, w pobliżu którego wybudowane zostały te obiekty.

W latach 1954–1970 w „Andaluzji” nastąpił rozwój wydobycia metodą podsadzkową, a zmniejszyło się wydobycie w systemie zawałowym, do którego powrócono dopiero w latach siedemdziesiątych. Natomiast w latach osiemdziesiątych XX wieku rozpoczął się rozwój mechanizacji procesu wydobycia. Coraz częściej wykorzystywano kombajny ścianowe, chodnikowe i obudowę zmechanizowaną ścianową, co przyczyniło się do znacznego wzrostu wskaźników produkcyjnych.

Smutne lata dla KWK „Andaluzja”

1 lutego 1999 roku kopalnia „Andaluzja” została przekształcona została w Zakład Górniczy „Brzeziny”, a w latach 1999–2002 wykonano przekop połączeniowy z Zakładem Górniczym „Piekary” (dawną kopalnią „Julian”). 1 stycznia 2003 roku nastąpiło włączenie Zakładu Górniczego „Brzeziny” w struktury Zakładu Górniczego „Piekary”.

Kilka lat później rozpoczęła się stopniowa likwidacja dawnej Kopalni „Andaluzja”. W 2007 roku zasypano najkrócej istniejący szyb kopalni „Reymont”, a w roku 2008 zlikwidowany został szyb „Sienkiewicz”. 10 marca 2014 roku zburzono ostatni, jednocześnie najstarszy szyb kopalni „Andaluzja” o nazwie „Żeromski”. Zobaczcie moment jego wyburzenia na nagraniu.

4 grudnia 2018 roku podczas uroczystości barbórkowych odsłonięto pamiątkową tablicy, która jest zbiorem historii i wspomnień o kopalni.

Źródła: Anna Kubajak: Górnictwo i tradycje górnicze w Piekarach Śląskich. Historia, współczesność, przyszłość. Krzeszowice: Wydawnictwo „Kubajak” 2007, E. Antoni Potempa: Kompania Węglowa S.A. Zakład Górniczy „Piekary” w Piekarach Śląskich. 100 lat KWK „Andaluzja”. Piekary Śląskie 2008.